Hangisi kendinden daha büyük bir hayvanı manipüle edebilecek şekilde evrilmiştir?

Bu canlılardan hangisi kendinden kat kat büyük bir hayvanı manipüle etme özelliği geliştirecek şekilde evrilmiştir?

 Cevap: Hepsi

Bunların hepsi parazittir. Parazitler başka bir organizmanın içinde ya da üzerinde yaşarlar. Üzerinde ya da içinde yaşadıkları canlılara zarar verirler hatta bazen öldürürler. Parazitlerin hayatta kalması bir ev sahibinden diğerine geçmelerine bağlıdır. Bu bazen aracı türler aracılığıyla olur. Buradaki parazitlerimiz ise bunu bulundukları hayvanın davranışlarını, bazen beyinlerini ele geçirerek, manipüle ederek başarıyor. Örneğin bu kılımsı solucan (Gordian worm) ya da atkılı solucanı. Kendisine ev sahipliği yapan kurbanı ise bir çekirge. Kılımsı solucanın çiftleşmek için suya ihtiyacı vardır fakat çekirgeler kuru toprakları severler. Bu yüzden üreyebilecek kadar olgunlaştığında çekirgenin navigasyon sistemini çarpıtacak proteinler üretmeye başlar. Kafası karışan çekirge kararsızca etrafta zıplamaya başlar, suya yaklaşır ve en sonunda atlar ve çoğunlukla boğulur. Daha sonra solucan sıyrılarak çıkar ve çiftleşir. Yumurtaları ise küçük su böcekleri tarafından yenir. Bu böcekler ise olgunluklarını karada geçirirler ve orada da onları çekirgeler yer. Böylelikle kılımsı solucan yaşam döngüsüne devam etmiş olur. Bu da kuduz virüsü, akıl değiştiren bir diğer parazit. Bu virüs memelileri, çoğunlukla da köpekleri etkiliyor. Bulaştığı hayvanın sinirlerinden beynine gidiyor, burada enflamasyona sebep oluyor ve sonunda da hayvanı öldürüyor. Ama bunu yapmadan önce hayvanın agresifliğini artırıyor ve kuduz bulaştıran salyanın üretimini hızlandırıyor.

Aynı zamanda ise hayvanın tükürüğünü yutmasını zorlaştırıyor. Bu sebeplerden dolayı da hayvan başka bir hayvanı ısırmak istiyor,

böylelikle de virüs ısırdığı hayvana geçmiş oluyor.

Şimdi sırada Ophiocordyceps var, diğer adı ile zombi mantarı

Tercih ettiği ev sahibi ise ağaç tepelerinde yaşayan tropikal karıncalar. Ophiocordyceps sporları karıncanın dış iskeletinden girdikten sonra, karıncanın ağaçtan düşmesine sebep olacak şekilde sarsılmasına sebep olur. Mantar karıncanın davranışını değiştirir ve karıncanın mantar için uygun üreme koşullarına sahip bir yaprağa denk gelene kadar öylesine etrafta dolaşmasını sağlıyor. Daha sonrada bu yaprağa yapışıp kalır. Karınca ölür, ve mantar bedeninde parazit bir şekilde yaşamaya devam eder, boynundan uzun ince bir sırık oluşturarak çıkar. Birkaç hafta içinde sırıktan sporlar salınmaya başlıyor böylelikle başka karıncalar da altı bacaklı yaprak arayan zombilere dönüşür.

İnsanlar için en ölümcül saldırılardan biri de davranış değiştiren parazitlerden geliyor

Teselli olur mu bilmem ama, ele geçirdikleri beynimiz değil! Sıtmaya sebep olan plazmodyumdan bahsediyorum.Bu parazitin bir canlıdan diğerine geçmek için sivrisineklere ihtiyacı var. Bu yüzden sivrisineklerin daha uzun süre ve daha sık ısırmasını sağlıyor. Ayrıca sivrisineklerin sıtma olan insanlara daha çok geldiğine dair kanıtlarda var. Böylece o insanı ısıracaklar ve paraziti daha fazla yayacaklar. Bu çoklu tür sistemi o kadar etkili ki her sene yüz milyonlarca sıtma vakası görülmekte ve son olarak sıra kedilerde. Merak etmeyin vücudunuzda yaşayan ve düşüncelerinizi kontrol eden kediler yok.

Büyük ihtimalle

Ama toxoplasma denen bir mikroorganizmadan bahsetmeliyim. Bu mikroorganizmanın yaşam döngüsünü tamamlamak için kedilere ve kemirgenlere ihtiyacı var. Bir fare kedi dışkısı yediğinde enfekte olur, böyle bir durumda parazit farenin beynindeki kimyasal seviyeleri değiştirir ve aç kediler etrafında dikkatsiz olmasını sağlar, hatta belki onlara gitmesini bile sağlayabilir. Bu da onları kolay av yapıyor. B öylece kemirgenler kediler tarafından yeniyor ve parazit kediye geçmiş oluyor. Zihin kontrolü tamamlanmıştır. Bu parazitin insan davranışını etkilediğine dair kanıtlar da var.Bir çok durumda bu parazitlerin nasıl davranışı bu kadar beceriklilikle değiştirdiğini tam olarak anlayamıyoruz. Ama bildiklerimize bakınca bir çok farklı yolları olduğunu görebiliyoruz. Kılımsı solucan çekirgenin beynini direkt etkiliyor, sıtma paraziti ise sivrisineklerin beslenmesine yardım eden bir enzimi durduruyor ve onları tekrar tekrar ısırmaya zorluyor.

Kuduz virüsü bağışıklık sistemini aşırı çalıştırarak öfkeye ve salya akıtmaya sebep oluyor. Ama yöntemi ne olursa olsun, bu parazitlerin ne kadar etkili bir şekilde ev sahiplerinin davranışlarını kontrol ettiğini düşündükçe insan merak ediyor; acaba insanların davranışlarının ne kadarı parazitler yüzünden? Dünya’daki türlerin yarısından fazlası parazit olduğundan sandığımızdan çok daha fazlası parazitler yüzünden olabilir!