Bu içeriğimizde sizlere Babinski refleksi nedir, babinski refleksi testi nasıl yapılır; bu konular üzerine derlediğimiz bilgileri sunuyor olacağız.
Bebeklerin sağlıklı gelişim sürecinin takip edilebilmesi için bazı refkleslerin test edilmesi büyük önem taşır. Bu refkleslerden birisi de ekstantör plantar refleksi olarak da bilinen Babinski Refleksidir. Bebeklerde genellikle iki yaşına kadar görülmesi beklenen reflekslerden birisidir. Bir bebek için bu ve benzeri refleksler hayati önem taşır çünkü bebeğin doğum sonrası yaşama adaptasyonunda önemli bir rol oynarlar. Bebekler, doğumdan sonra, yeni tanıştıkları dünyaya adapte olmaya refleks adı verdiğimiz bu istem dışı hareketlerle başlar. Bu aynı zamanda kendini koruma durumudur. Tabi bu reflekslerden bazıları, çocuklar büyümeye başladığından özelliğini yitirmektedir. Bunlardan birisi de bu yazımızda bahsedeceğimiz Babinski Refleksi.
Babinski Refleksi Nedir?
Babinski refleksi, adını 1896 yılında yayınlamış olduğu makaleyle bebeklerde yeni bir davranış biçimi keşfettiğini söyleyen Fransız nörolog Joseph Babinski‘den almaktadır. İlerleyen zamanlarda Joseph Babinski, sürdürdüğü diğer araştırmaları sonucunda, makalesinde davranış örüntüsü olarak adlandırdığı reaksiyonun aslında bir refleks olduğu kanısına varır. Sonrasında bu reflekse kendi adını verir.
Babinski refleksi bebeğe ilk adımlarını atması için gerekli zemini hazırlayan istem dışı bir motor tepkidir. Bebeğin alt kalça uzuvları ile omurgası arasındaki koordinasyonu sağlar. Bebekler muayene edilirken refleks testi yapılır ve bebeğin beyin – sinir sistemi fonksiyonlarının nörolojik durumu takip edilir. Muayene sırasında bebeklerin ayak tabanına kalem ya da çubuk gibi bir cisimle hafif şekilde dokunulduğunda bebek uyarılır ve bu uyarana tepki olarak bebeğin ayak baş parmağının dışarı, diğer parmaklarınınsa yelpaze gibi açıldığı gözlemlenmektedir. Bazen hiçbir hareket olmayabilir. Bu yüzden Babinski refleksinin test edilmesi erken teşhis açısından pediatristler için önem taşımaktadır. Çünkü uyarılmaya karşı bebeğin gösterdiği refleks, sinir ve beyin sisteminin nörolojik reaksiyonların izlenmesi için gereklidir. Sadece bebeklerde değil, doktorlar yetişkinlerde de gerek duyulduğunda Babinski refleksi testini uygulayarak nörolojik tespitler yapabilir.
Babinski refleksi bebeklerde 2 yaşına kadar görülebilir. Bazı bebeklerde 1 yaşın sonunda refleksin kendiliğinden kaybolması bir sorun teşkil etmez. Fakat 2 yaşını aşmış bebeklerde hala Babinski refleksi gözlemleniyorsa, doktorların detaylı bir nörolojik muayene yapması gerekmektedir. Ve aynı zamanda bu refleksin bebekte hiç gözlenememesi, omurilik veya merkezi sinir sisteminde bir rahatsızlık olabileceğini gösterir. Yetişkinlerdeyse Babinski refleksinin gözlemlenmemesi beklenir.
Babinski Refleksi Nasıl Test Edilir?
Yenidoğan bebekler sinir sistemlerini tam anlamıyla kontrol edemez. Bu sebeple bebeklerde farklı refleksler gözlemlenir ve belirli bir zaman dilimi içinde kaybolması gerekir. Pedriatistler çoğunlukla bebeklerin doğumundan hemen sonra gerekli refleksleri kontrol etmek amaçlı testler uygularlar. Sonrasında ebeveynleri olarak ilgili doktorlara başvurarak aynı testleri gereken zamanlarda uygulatabilirsiniz. Babinski refleksi testiyse evde bile yapılabilecek oldukça basit bir testtir. Fakat yine de bu ve benzeri testlerin bir pediatrist tarafından uygulanması önemlidir çünkü refleks sonucunda doğru bir tanı koyabilmek adına belirli alıştırmalar yapmak gerekebilir. Zira test doğru şekilde veya yeterli sayıda uygulanmadığı takdirde gerçeği yansıtmayan sonuçlarla karşılaşabilirsiniz.
Testin uygulanma şekline gelecek olursak, doktor bebeğin ayak tabanlarına kalem, anahtarlık ya da ince bir çubuk yardımıyla hafifçe dokunur ve çizer. Bu kısımda çok fazla baskı uygulamamak önemlidir. Test sırasında uyaran olarak kullanılan cisim (anahtar, anahtarlık, ince bir çubuk, kalem…) bebeğin topuklarından ayak parmaklarına doğru yavaşça hareket ettirilir. Bu tür bir durumda bebeklerin ayak baş parmağı havaya kalkabilir. Diğer dört parmaksa birbirinden ayrılarak açılabilse de, bu reaksiyon her zaman beklenmez ve gözlemlenmez. Buradaki esas dikkat edilmesi gereken kriter, bebeğin ayak parmaklarının ters yönlere doğru bükülmesidir.
Bebeklerde Babinski refleksi ya da diğer tüm refleksler, onların gelişimlerini ve büyümelerini sağlıklı bir şekilde tamamlamaları açısından önem taşır ve bu reflekslerin muayene edilmesi söz konusu durumlarla ilgili bilgi vererek ebeveynleri yönlendirir. Yukarıda sizlere verdiğimiz bilgilerden yola çıkarak bebeğinize evde Babinski refleksi testi yapabilir, istem dışı motor hareketlerini gözlemleyebilirsiniz. Fakat unutmamanız gereken nokta, bebekler yorgun ya da aç oldukları zaman dilimlerinde, hareketlere karşı beklediğimiz tepkileri veremeyebilirler. Bu tür bir durumla karşı karşıya kalınırsa sakin ve sabırlı olunmalıdır. Babinski refleksi testi pratik gerektiren bir uygulamadır. Birkaç farklı metot deneyip bebeğin refleksleri test etmeye devam edin. Tüm bunlara rağmen hareketlerinize ve uyaranlara rağmen bebeğinizden hiçbir şekilde tepki alamıyorsanız, mutlaka bu konuda uzman bir doktora danışılması ve testin uzman tarafından yenilenmesi gerekmektedir. Aklınıza takılan tüm soruları doktorunuza çekinmeden yöneltebilirsiniz. Doktorunuzun direktifleri, tavsiye ve teşhisleriyle doğru bir yol haritası çizmeniz gerekebilir. Böylece, bebeğinizin gelişim sürecini takip edebilir, olası nörolojik rahatsızlara karşı erken teşhis tedbirinizi elinizden bırakmamış olursunuz.
