Önceki yıllarda bilim insanları memelilerin beyinlerinin benzer çalıştığını düşünüyorlardı ama benzer şekilde çalışmaz. Buradan yola çıkarsak eğer beyin büyüklüğü ne kadar artarsa nöron sayısı da o kadar artmış olur demektir lakin şunu söylemek gerekir ki bizim beynimiz en büyüğü değil. Diğer canlıların beyni daha büyük olabilir ama bizimki daha iyi.
Bedenimize oranla, olması gerekenden çok daha büyük bir serebsal kortekse sahibiz Böylece bize sağladığı ekstra korteks alanı vücudu düzenlemekten çok daha ilginç şeyler yapmak için kullanılabilir. Beyin büyüklüğü genellikle vücut büyüklüğünü takip eder.
Bizim beynimiz büyük insansı maymunların beyinlerine oranla daha büyüktür. Goriller bizden 2-3 kat daha büyüktür, bu yüzden beyinleri de bizimkinden büyük olmalıdır değil mi ? ama öyle değil. Bizim beynimiz goril beyninin 3 katı büyüklüğünde.
Ayrıca insan beyni kullandığı enerji bakımından da özel görünüyor. Ağırlığı vücudumuzun %2 kadarını oluşturuyor ise de günlük enerji ihtiyacımızın 4’te birini kullanıyor. Günlük 2000 kalori ihtiyacınızın 500’ünü o kullanıyor demek oluyor bu da.
İnsan beyninde 86 milyar nöron vardır ve 16 milyarı serebral kortekste bulunur bu da bilinç, mantıksal ve soyut muhakeme yeteneğinin merkezi olduğu düşünüldüğünde, ki serebral korteksteki nöron sayısı diğer bölümlere oranla en fazla bulunan yerdir, olağanüstü bilişsel işlevlerimiz için yapılabilecek en basit açıklama da budur.
Hepimizin beyni diğer primatlarla aynı şekilde yapılmıştı. İnsan beyni olağanüstü olabilir, ama nöron sayısı olarak özel değil. Bu sadece büyük bir primat beyni. Peki neden o kadar enerji harcıyor ? 1 milyar nöron başına günlük 6 kilo kalori harcıyor, 86 milyar nöronu hesaba katacak olursak da günlük 516 kilo kalori harcıyor.
Peki bu kadar olağanüstü nöron sayısına nasıl sahip olduk ?
Bizden büyük primatlar neden daha büyük beyin ve nöron sayılarına sahip değiller ?
Diğer primatların beslenme şekilleri ve günlük yaklaşık 8 saatlik bir beslenme süresi içerisinde vücut kütleleri ve beyinlerindeki nöron sayıları hesaplandığında şu oran çıkıyordu.
Vücut kütleleri arttıkça nöron sayılarından feragat ediyorlardı, yani ya daha büyük bir kütleye ya da daha fazla nöron sayısına sahip olabilirsiniz. Eğer primat gibi beslenirseniz ikisini birden karşılayabilmeniz mümkün değil. Örneğin orangutan ve goriller 30 milyar nöron için günde 8.5 saat besleniyorlar, bu yapabileceklerinin pratikte en iyisi.
Peki ya bizler 86 milyar nöronu eğer ki primatlar gibi beslenseydik gün içerisinde karşılayabilir miydik ? Bu durumda atalarımız bir şekilde yediğimiz besinlerin değerlerini arttırmış olması gerekiyordu. Bu da yarım ya da 1 milyon yıl önce atalarımızın yediğimiz besinleri pişirme girişiminde bulunmuştu.
Pişirdiğimiz besinler, daha yumuşak, çiğnemesi kolay ve tamamiyle sindirilebilir bir noktaya gelmişti. Bu da verimli bir şekilde daha kısa zamanda daha fazla enerji elde etmemizi sağlıyordu.
Bu sayede beslenmenin dışında daha ilginç şeyler yapmaya vakit ayırabiliyoruz. Bu durum insan beyninin neden bu kadar büyüyerek hızlı bir şekilde evrimleştiğini açıklıyor. Tüm bunları başaran tek primat beyni.
Beynin gerek duyduğu günlük enerji ihtiyacını tek bir fast food yemeğiyle karşılar bir duruma geldik, obeziteye karşılık olarak da çözümü çiğ besinlerde arar olduk ve doğa bizi yine başlangıca göndermiş oldu böylelikle.
Bizim sahip olduğumuz ama diğer hayvanlarda olmayan ne ?
Serebral korteks, biz serebral kortekste en fazla nörona sahip canlıyız ve bu da etkileyici bilişsel işlevlerimizin en basit açıklaması. Bizi diğer primatlardan ayıran, bu kadar yüksek sayıda nöron sayısına sahip olmamıza vesile olan şey şudur ki ‘’Biz pişiririz.’’ Diğer hayvanlar yiyeceklerini pişirmez, sadece insan pişirir. Ve bu bence nasıl insan olduğumuzun da açıklaması.
